Trong phiên thảo luận thứ hai của Diễn đàn M&A Việt Nam 2022, với chủ đề "Kiến tạo giá trị mới", các nhà tư ván thương vụ nổi tiếng đã thảo luận về cách các khả năng mới có thể là động lực thúc đẩy giá trị cho thế hệ tiếp theo. Nhiều chuyên gia cũng chia sẻ quan điểm của họ về những thách thức khi thực hiện các giao dịch M&A và chiến lược để vượt qua những thác thức này.
Tiến sĩ Nguyễn Công Ái, đối tác cấp cao của KPMG Việt Nam, đã điều phối phiên thảo luận thứ hai của diễn đàn. Các diễn giả chính bao gồm CEO của SABECO Bennett Neo, CFO của Tập đoàn Lộc Trời - Lê Thanh Hảo Nhiên, Giám đốc quốc gia của Cushman & Wakefield Việt Nam - Trang Bùi, nhà sáng lập và CEO của ASART Deal Advisory - Bình Lê Vandekerckove, CEO của Hobbit Investment - William Đỗ, Trưởng Bộ phận Phát triển Kinh doanh tại Gamuda Land (TP.HCM) - Khanh Nguyễn, và Giám đốc Điều hành Bất động sản Nhà ởtại Frasers Property Việt Nam - Trương An Dương.
Theo Tiến sĩ Ái, một nghiên cứu gần đây do KPMG Việt Nam thực hiện đã cho biết rằng các thương vụ M&A tại Việt Nam đã chứng kiến sự suy giảm trong năm 2022, quay về mức trước đại dịch sau khi tăng trưởng mạnh vào năm 2021.
Trong 10 tháng đầu năm, tổng giá trị các giao dịch chỉ đạt 5,7 tỷ USD, giảm 47,4% so với cả năm 2021 và giảm 12% so với năm 2020. Số lượng các giao dịch cũng đã giảm đáng kể so với hai năm trước.
“Ngành bất động sản và xây dựng đang đối mặt với nhiều trở ngại vì nhiều lý do, bao gồm thách thức về địa chính trị và hạn mức tín dụng. Gần đây, tôi đã thảo luận về vấn đề này với một CFO của một công ty xây dựng lớn và ông ấy cho biết rằng rất khó trong việc tạo ra lợi nhuận trong khi vẫn đáp ứng nghĩa vụ trả lương cho nhân viên,” ông Ái chia sẻ.
Bà Trang Bùi, giám đốc quốc gia của Cushman & Wakefield Việt Nam
Trước sự biến động của thị trường và nền kinh tế vĩ mô đầy thách thức, ngành bất động sản – một trong những trụ cột của nền kinh tế – cũng đang bị ảnh hưởng nặng nề.
Việt Nam vẫn là một nền kinh tế đang phát triển và thị trường bất động sản vẫn còn non trẻ. Nhiều điểm cần phải được điều chỉnh. Thị trường nhà ở là lĩnh vực quan trọng nhất trong ngành bất động sản, nhưng gần đây, trên toàn thế giới chỉ có những tin tức tiêu cực liên quan. Ví dụ, các công ty công nghệ lớn ở Mỹ đã sa thải một số lượng lớn nhân viên có tay nghề cao. Tại Việt Nam, giá của một số dự án bất động sản đã giảm 40%, khiến cho các công ty bất động sản lớn phải sa thải hàng loạt.
Nhìn chung, trung bình một người dân Việt Nam không thể mua được nhà ở Thành phố Hồ Chí Minh, với giá từ 652.000 đến 870.000 đô la Mỹ – vượt xa mức lương hàng năm hiện tại của họ.
Ngành bất động sản là một lĩnh vực đòi hỏi nhiều vốn, cần sự hỗ trợ từ các ngân hàng và thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Nhưng trong bối cảnh thị trường đang bất ổn và lãi suất tăng, các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc sử dụng đòn bẩy tài chính và các công cụ tài chính khác.
Hầu hết các quỹ đầu tư nước ngoài vào thị trường Việt Nam cũng đã đa dạng hóa danh mục đầu tư của họ sang các thị trường khác như Nhật Bản, Hoa Kỳ và Trung Quốc. Tuy nhiên, sự biến động tỷ giá hối đoái toàn cầu hiện tại có thể khiến họ mất ít nhất 10% giá trị tài sản ròng. Rõ ràng, thị trường tài chính mang lại nhiều lợi nhuận, nhưng cũng tồn tại nhiều rủi ro đáng lo ngại.
Ông Trương Anh Dương, Tổng Giám đốc Bất động sản Nhà ở tại Frasers Property Việt Nam
Thị trường toàn cầu gần đây khá trầm lắng, nhưng Việt Nam đang ở vị thế đặc biệt so với các nước trong khu vực với tiềm năng lớn nhờ vào môi trường kinh tế trẻ trung và sôi động. Do đó, Frasers tin rằng Việt Nam vẫn có nhiều cơ hội lớn, đó là lý do tại sao Frasers tiếp tục tìm kiếm thêm các cơ hội đầu tư tại đây.
Frasers là một nhà đầu tư toàn cầu sở hữu nhiều tài sản trong lĩnh vực bất động sản công nghiệp tại Thái Lan, Úc và các quốc gia khác. Giữa những thách thức mà phân khúc bất động sản nhà ở phải đối mặt trong 2-3 năm qua, chúng tôi đã chọn cách phát triển các sản phẩm bất động sản công nghiệp.
Việt Nam có vị thế và điểm mạnh trong cạnh tranh toàn cầu vì có nhiều lợi thế hơn so với các đối thủ về sản xuất công nghiệp, dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp dịch chuyển hoạt động sản xuất của họ sang Việt Nam.
Chúng tôi thấy rằng Việt Nam sẽ tiếp tục thu hút được dòng vốn đầu tư lớn vào lĩnh vực bất động sản công nghiệp trong thời gian tới nhờ vào nhiều hiệp định thương mại và vị trí địa lý thuận lợi.
Nhìn chung, chúng tôi dự đoán sẽ có sự gia tăng về số lượng các dự án bất động sản thương mại. Hơn nữa, vào năm 2023, các thương vụ sẽ bắt đầu xuất hiện trong thị trường bất động sản khu công nghiệp.
Bà Khanh Nguyễn, trưởng bộ phận Phát triển Kinh doanh tại Gamuda Land (HCMC)
Gamuda Land gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2010, trùng với thời điểm ngành bất động sản bắt đầu hồi phục sau một thời gian dài trải qua suy thoái (2008 - 2012). Gamuda Land đã nhìn thấy cơ hội tại Việt Nam và quyết định đầu tư lớn vào đây.
Chúng tôi đã cho thấy rằng mình đã đạt được thành công ở những lĩnh vực mà không có nhiều sự cạnh tranh vào thời điểm đó. Những gì chúng tôi cung cấp cho lĩnh vực bất động sản và hệ sinh thái là vô giá.
Mặc dù gặp phải những trở ngại mới, chúng tôi vẫn kiên định với cam kết đầu tư mạnh mẽ vào VIệt nam. Dù đây là thời điểm khó khăn nhất cho thị trường bất động sản Việt Nam, chúng tôi vẫn quyết định đầu tư và đã thành công. Chúng tôi tin rằng thị trường hiện tại đang bước vào giai đoạn điều chỉnh tiếp theo.
Chúng tôi dự đoán rằng khung pháp lý trong nước sẽ được điều chỉnh vào năm 2023 để tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững hơn của thị trường.
Ông William Đỗ, CEO của Hobbit Investment
Nhìn chung, hoạt động mua bán & sáp nhập (M&A) đã đóng vai trò là động lực phát triển quan trọng, đưa nhiều tổ chức lên một tầm cao mới. Dù M&A là những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng nhưng thường mang lại nhiều rủi ro và khó khăn, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp “Start-up” còn non trẻ.
Cần mất thêm vài năm nữa để các tart-up đạt được những yêu cầu tối thiểu cho M&A. Nếu các startup Việt Nam nghiêm túc về việc phát triển một cách bền vững, họ cũng sẽ cần phải xem xét lại chiến lược của mình. Các startup không còn chỉ là những doanh nghiệp thua lỗ nữa.
Mặc dù Việt Nam có một “kỳ lân” trong ngành blockchain, nhưng sau khi M&A kết thúc, dự án đã bộc lộ những khuyết điểm của nó. Đội ngũ sáng lập đã mất khả năng đưa ra quyết định vào thời điểm này. Các startup đang tìm kiếm các cơ hội hợp tác nên lưu ý điều này.
Bà Bình Lê Vandekerckove, nhà sáng lập & CEO của ASART Deal Advisory
3-5 năm vừa qua trong lĩnh vực y tế Việt Nam rất hứa hẹn, nhưng đây mới chỉ là sự khởi đầu. Ngành y tế trước đây chỉ do chính phủ nắm giữ và kiểm soát, nhưng về sau, ngành này đã thu hút được khu vực tư nhân, đặc biệt là các nhà đầu tư và tổ chức quốc tế.
Lĩnh vực Giáo dục cũng là một trong những điểm sáng trong các thỏa thuận quốc tế. Các lĩnh vực gia tăng giá trị mà thu hút các giao dịch M&A bao gồm quản lý chuỗi cung ứng, năng lượng và sản xuất.
Trong 14 năm qua, kể từ khi tôi thành lập ASART Deal Advisory, tôi thấy rằng hoạt động M&A trong lĩnh vực sản xuất rất ổn định. Tuy nhiên, các giao dịch liên quan đến bất động sản lại đặc trưng bởi sự biến động mạnh của thị trường.
Ông Bennet Neo, CEO của SABECO
Cho đến nay, nhiều người nghĩ rằng chúng tôi đã mua Sabeco mà không thực hiện thẩm định, nhưng tôi phải nói rằng rất khó để đánh giá kết quả này.
Tôi đã phải xem xét kỹ lưỡng mọi thứ, gần như tự mình thực hiện một cuộc thẩm định nhỏ, đi qua toàn bộ công ty để xem giá trị nằm ở đâu, những tác động lớn nhất là gì – từ những yếu tố nhỏ nhất – và chúng tôi có thể làm gì trong ngắn hạn và dài hạn để phù hợp với chiến lược ba giai đoạn.
Bạn phải hiểu công ty trước, sau đó bạn mới có thể khai thác giá trị. Hầu hết, bạn có thể đạt được từ 80-90% chính xác, nhưng bạn sẽ không bao giờ đạt được 100% chính xác.
Tôi cũng đã làm việc ở Hoa Kỳ, Châu Âu, Châu Á và Trung Quốc, nhưng làm CEO của Sabeco là công việc khó khăn nhất mà tôi từng làm. Luật pháp ở đây khác biệt và khó thích nghi.
Đối với Sabeco, công ty có cấu trúc khác biệt và phức tạp vì đây là một công ty nhà nước. Những gì chúng tôi đã làm ở Sabeco là thực hiện giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển đổi thành bảy trụ cột được hỗ trợ bởi dự án Sabeco 4.0, bao gồm bán hàng, tiếp thị, sản xuất chuỗi cung ứng, con người và số hóa.
Tôi đã nói với nhân viên của mình rằng chúng tôi sẽ mất thêm 3-4 năm hoặc thậm chí lâu hơn và sau đó chúng tôi sẽ chuyển sang giai đoạn thứ ba của quá trình chuyển đổi. Trong 10 năm tới hoặc lâu hơn, Sabeco sẽ trở thành một công ty được quản lý một cách chuyên nghiệp và được quốc tế công nhận.
Ông Lê Thanh Hảo Nhiên, Giám đốc Tài chính của Tập đoàn Lộc Trời
Các ngành mang lại lợi nhuận cao như bất động sản và hàng tiêu dùng, thường rất thành công trong việc thu hút vốn đầu tư. Khi nói đến lĩnh vực nông nghiệp, hầu hết các nhà đầu tư và thậm chí cả các ngân hàng ngay lập tức coi đây là lĩnh vực không hấp dẫn.
Sau một thời gian tái cơ cấu và tổ chức lại, Tập đoàn Lộc Trời đã nhận thấy nhân viên của mình – tất cả 3.000 người, bao gồm 1.000 kỹ sư – là tài sản quý giá nhất. Tập đoàn đã xây dựng thành công một nền tảng vững chắc với các bên liên quan khác, từ nông dân đến các hợp tác xã, chính quyền thành phố và các đối tác kinh doanh khác.
Dựa trên cốt lõi này, chúng tôi đã tái tổ chức thành bốn nhóm chính. Chúng tôi đang điều chỉnh lại các kế hoạch chiến lược cho từng phân khúc cụ thể và mở rộng dấu ấn của mình bằng cách giảm nhập khẩu sản phẩm và nâng cao chất lượng thiết bị của chúng tôi.
*Bài viết này được đăng tải bởi Báo Đầu Tư, được viết bởi Lưu Hương & Hồng Nhung ngày 25 tháng 11 năm 2022.
Về Chúng Tôi
ASART là công ty tư vấn chuyên biệt hàng đầu cung cấp các dịch vụ tư vấn quản lý toàn diện về tài chính doanh nghiệp, chiến lược doanh nghiệp, và quản lý tài sản, tập trung vào hoạt động mua bán & sáp nhập (M&A), hợp tác chiến lược, tối ưu hiệu quả đầu tư, và phát triển bền vững.
ASART theo dõi sát sao các xu hướng và thay đổi trên thị trường để cung cấp kiến thức chuyên sâu đáng tin cậy đẳng cấp quốc tế, kinh nghiệm thực tiễn, và hiểu biết sâu sắc về địa phương cho các tập đoàn đa quốc gia và các công ty Việt Nam hàng đầu muốn thành công và mở rộng ở Việt Nam và Châu Á.
Chúng tôi có một mạng lưới rộng lớn và chặt chẽ với các công ty hoạt động hiệu quả và các nhà đầu tư uy tín từ nhiều ngành khác nhau, bao gồm sản xuất, chăm sóc sức khỏe & dược phẩm, xây dựng & công trình, bất động sản, vận tải & logistics, ngân hàng & dịch vụ tài chính, bán lẻ, giáo dục, cơ sở hạ tầng, truyền thông và năng lượng.
Hiểu biết của chúng tôi giúp bạn đưa ra các quyết định sáng suốt, giải quyết các vấn đề hiệu quả hoặc có được một góc nhìn mới. Khả năng thực thi, kinh nghiệm và hiểu biết sâu rộng của chúng tôi về thị trường, đã hỗ trợ nhiều khách hàng trong việc giải quyết các vấn đề khó, thực hiện các chiến lược phù hợp, tìm kiếm các mục tiêu, kết nối với các nhà đầu tư, và hoàn thành các thương vụ thành công, là không thể so sánh và được công nhận là hàng đầu.
Liên hệ qua contactus@asart.com.vn hoặc +84 28 3821 6166 để có thêm thông tin chuyên sâu và xem chúng tôi có thể giúp gì cho doanh nghiệp của bạn!
Tiếng Việt 
English