Trong mười lăm năm qua, và đặc biệt kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, nền lãi suất Đô la Mỹ (USD) đã được duy trì ở mức thấp trong một giai đoạn dài, điều này đã đẩy mạnh các hoạt động đầu tư kinh doanh, dẫn đến lạm phát và mất tính cân đối trên thị trường nói chung.
Lạm phát cao xảy ra ở Hoa Kỳ và khắp châu Âu do những bất ổn kinh tế và bối cảnh địa chính trị phức tạp trong những năm gần đây đã đẩy lãi suất trên các thị trường tăng đột biến. Kể từ tháng 3 năm 2022, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) đã tăng lãi suất lên mức 5,25%-5,5% nhằm cải thiện tình hình. Lãi suất tăng đột biến này dẫn đến gia tăng chi phí lãi vay đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp để hy vọng sẽ giảm lạm phát xuống được mục tiêu đề ra ở mức 2%. Điều này đã gây ra những tác động nhất định đến nền kinh tế Hoa Kỳ và những nền kinh tế khác trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam.
Đầu tháng 7 năm 2024, FED tuyên bố rằng việc giữ nền lãi suất cao quá lâu có thể gây ảnh hưởng xấu đến tốc độ tăng trưởng kinh tế và họ đang xem xét việc cắt giảm lãi suất mà không cần phải đợi lạm phát g iảm xuống mức mục tiêu. Bài viết này sẽ tìm hiểu tác động của lãi suất đồng USD lên nền kinh tế của Việt Nam, đặc biệt là về dòng vốn đầu tư nước ngoài và hoạt động Mua Bán & Sáp Nhập (M&A).
Dòng vốn bị tác động rõ rệt nhưng Việt Nam đã thể hiện được khả năng thích ứng linh hoạt.
Lãi suất đồng USD cao đã khiến tài sản bằng đồng USD trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư. Điều này làm cho dòng vốn đầu tư có xu hướng rút ra khỏi Việt Nam, nơi mà đa số các tài sản đều được xác định bằng VND với mức độ rủi ro thị trường và quốc gia đáng kể, làm ảnh hưởng đến vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Lãi suất USD tăng cao đã làm giảm nhu cầu chi tiêu cá nhân ở Mỹ, gây ra tác động tiêu cực đáng kể đến xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này.
Bất chấp tất cả các tác động tiêu cực này, các hoạt động và kết quả của nền kinh tế gần đây của Việt Nam vẫn thể hiện được khả năng thích ứng linh hoạt. Việt Nam đã phục hồi ấn tượng vào năm 2023, thu hút lượng vốn FDI cao thứ ba trong 15 năm, dù có giảm nhẹ vào năm 2022, nhờ sự nỗ lực không ngừng của chính phủ trong việc thu hút FDI và duy trì sự ổn định về chính trị, tăng trưởng kinh tế bền vững, tham gia tích cực vào các hiệp định thương mại tự do và chi phí cạnh tranh. Với những tác động ngắn hạn này, Việt Nam được kỳ vọng vẫn sẽ là một điểm đến đầu tư hấp dẫn trong dài hạn.
Đáng chú ý và là điểm cần tiếp tục theo dõi là trong khi lãi suất USD đang tăng và ở vùng đỉnh thì lãi suất đồng Việt Nam (VNĐ) đang đi theo chiều ngược lại, tăng từ mức dưới 3% vào năm 2021 lên khoảng gần 5% vào năm 2022, trước khi giảm trở lại xuống mức khoảng hơn 3% vào năm 2023 và đầu năm 2024.
DÒNG VỐN FDI VÀO VIỆT NAM VÀ CHÊNH LỆCH LÃI SUẤT ĐIỀU HÀNH GIỮA VIỆT NAM VÀ HOA KỲ*
Ghi chú: *được sử dụng là công cụ chính sách tiền tệ tác động đến nền kinh tế, kiểm soát lạm phát, ổn định đồng tiền quốc gia.
Hoạt động M&A đang chậm lại để chờ mức lãi suất USD thấp và ổn định hơn.
Lãi suất USD cao làm tăng chi phí tài chính và chi phí vốn cho các nhà đầu tư nước ngoài, điều này đã làm chậm lại các hoạt động M&A. Các doanh nghiệp khi đối mặt với chi phí tài chính và chi phí vốn cao khi thâu tóm lại các công ty khác thì họ sẽ thận trọng hơn trong quá trình thẩm định và áp dụng một cấu trúc chặt chẽ hơn để đảm bảo các thương vụ có thể mang lại lợi tức đầu tư hợp lý.
Lãi suất cao hơn cũng đòi hỏi phải điều chỉnh các giả định trong mô hình định giá thường được sử dụng trong các giao dịch M&A như mô hình Chiết Khấu Dòng Tiền (DCF). Các mô hình này có độ nhạy cảm đáng kể vào tỷ lệ chiết khấu, bị ảnh hưởng bởi chi phí lãi vay và lãi suất. Những thay đổi về dòng vốn và chi phí lãi vay có thể ảnh hưởng đến định giá công ty. Chi phí vốn cao hơn làm giảm giá trị hiện tại của các dòng tiền trong tương lai, có khả năng dẫn đến định giá thấp hơn cho các công ty mục tiêu. Nói một cách khác, khi lãi suất tăng, định giá dựa trên dòng tiền dự phóng sẽ giảm.
Người mua và người bán đang phải đối mặt với một khoảng cách đáng kể về định giá. Cấu trúc thương vụ cũng sẽ có khuynh hướng giảm thiểu rủi ro bằng cách áp dụng các công cụ hoặc phương pháp khác nhau phức tạp hơn như thanh toán trả chậm, ràng buộc kết quả và lợi nhuận kinh doanh (việc thanh toán phụ thuộc vào hiệu suất trong tương lai) và thận trọng hơn trong việc điều chỉnh sổ sách sau giao dịch. Các biện pháp này giúp thu hẹp khoảng cách định giá và quản lý các biến động tốt hơn nhưng cũng làm giảm đi các hoạt động M&A.
Thêm vào đó, các doanh nghiệp có chi phí đi vay và lãi suất cao hơn cũng sẽ có tỷ lệ đòn bẩy cao hơn với nhiều rủi ro hơn. Việc không xác định được khi nào lãi suất USD sẽ giảm và khi nào lãi suất VND sẽ tăng cũng đang làm toàn thị trường bị chậm lại.
Việt Nam vẫn đang thích ứng tốt và ngày càng có nhiều giao dịch M&A phức tạp hơn giúp duy trì động lực phát triển.
Việc FED duy trì một nền lãi suất cao trong thời gian dài đang gây ra những tác động và thách thức rõ rệt, nhưng nền kinh tế Việt Nam vẫn đang thích ứng tốt. Nền kinh tế quốc gia vẫn đang tăng trưởng mạnh mẽ và tiếp tục thu hút dòng vốn FDI.
Các hoạt động M&A đang bị ảnh hưởng do chi phí tài chính và chi phí vốn đang cao và bất ổn, nhưng ngày càng có nhiều giao dịch phức tap hơn giúp duy trì động lực phát triển. Với cấu trúc dân số trẻ và lực lượng lao động dồi dào, thị trường nội địa phát triển, và cam kết của chính phủ trong việc hỗ trợ đầu tư nước ngoài, Việt Nam vẫn đang mang đến nhiều cơ hội cho những ai có thể vượt qua các hạn chế và thách thức trong ngắn hạn.
Về tác giả
Bài này được viết bởi Nghi Trương, Nam Vũ và đã được phản biện ("các tác giả"). Đây là chuyên mục Góc Nhìn & Phân Tích, nơi mọi đồng nghiệp từ nhiều chuyên môn, phòng ban, và cấp độ kinh nghiệm khác nhau chia sẻ các chuyên môn, nghiên cứu, quan sát, phân tích, và góc nhìn liên quan đến công việc và khách hàng của chúng tôi.
Nguồn
Thông tin, dữ liệu và số liệu được lấy từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Dữ liệu kinh tế của Cục Dữ trữ Liên bang Hoa Kỳ và phân tích của tác giả.
Các Tuyên bố Miễn trừ Trách nhiệm
Toàn bộ bài viết trên là góc nhìn của tác giả và chỉ mang tính cung cấp thông tin. Nó không nhằm mục đích cung cấp ý kiến tư vấn hoặc khuyến nghị, hoặc giải quyết vấn đề cho bất kỳ tổ chức, cá nhân, và vấn đề nào. Không ai nên dựa vào và/hoặc hành động dựa trên thông tin được đề cập mà không có sự tư vấn chuyên nghiệp phù hợp từ ASART.
ASART và tác giả sẽ không chịu trách nhiệm về nội dung của bài viết này, hoặc hậu quả của bất kỳ hành động nào dựa trên góc nhìn và thông tin được cung cấp.
Trong trường hợp bài viết chứa các quan điểm, ước tính và dự phóng trong tương lai liên quan đến Việt Nam, các thị trường, các công ty và các số liệu liên quan, thì các quan điểm, ước tính và dự phóng này có thể đúng hoặc không đúng. Chúng tôi không cung cấp bất kỳ sự đại diện hay đảm bảo nào về tính chính xác và đầy đủ của nội dung được thể hiện.
Bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào sử dụng bài viết này để thảo luận, quyết định hoặc thực hiện bất kỳ hành động nào phải tự mình xác minh tất cả các vấn đề liên quan, bao gồm tất cả thông tin và quan điểm trong bài viết này, và phải dựa vào các nghiên cứu, thẩm định và phán đoán của chính mình chứ không được dựa vào thông tin và góc nhìn trong bài viết này.
ASART và tác giả không chịu trách nhiệm về bất kỳ thông tin nào và từ chối mọi trách nhiệm đối với bất kỳ tổ chức, cá nhân, và vấn đề nào phát sinh từ hoặc liên quan đến bài viết này.
Về Chúng Tôi
ASART là công ty tư vấn chuyên biệt hàng đầu cung cấp các dịch vụ tư vấn quản lý toàn diện về tài chính doanh nghiệp, chiến lược doanh nghiệp, và quản lý tài sản. Chúng tôi tập trung vào hoạt động mua bán & sáp nhập (M&A), hợp tác chiến lược, tối ưu hiệu quả đầu tư, và phát triển bền vững.
ASART theo dõi sát sao các xu hướng và thay đổi thị trường để cung cấp kiến thức chuyên sâu đáng tin cậy đẳng cấp quốc tế, kinh nghiệm thực tiễn, và hiểu biết sâu sắc độc lập về địa phương cho các tập đoàn đa quốc gia và các công ty Việt Nam hàng đầu muốn thành công và mở rộng ở Việt Nam và Châu Á.
Chúng tôi có một mạng lưới rộng lớn và chặt chẽ bao gồm các công ty hoạt động hiệu quả và các nhà đầu tư uy tín từ nhiều ngành khác nhau, bao gồm sản xuất, chăm sóc sức khỏe & dược phẩm, xây dựng & công trình, bất động sản, vận tải & logistics, ngân hàng & dịch vụ tài chính, bán lẻ, giáo dục, cơ sở hạ tầng, truyền thông và năng lượng.
Hiểu biết của chúng tôi giúp bạn đưa ra các quyết định sáng suốt, giải quyết các vấn đề hiệu quả hoặc có được một góc nhìn mới. Khả năng thực thi, kinh nghiệm và hiểu biết sâu rộng của chúng tôi về thị trường, đã hỗ trợ nhiều khách hàng trong việc giải quyết các vấn đề khó, thực hiện các chiến lược phù hợp, tìm kiếm các mục tiêu, kết nối với các nhà đầu tư, và hoàn thành các thương vụ thành công, là không thể so sánh và được công nhận là hàng đầu.
Liên hệ qua contactus@asart.com.vn hoặc +84 28 3821 6166 để có thêm thông tin chuyên sâu và xem chúng tôi có thể giúp gì cho doanh nghiệp của bạn!
Tiếng Việt 
English